Η έννοια του ζωτικού χώρου και το δικαίωμα προάσπισής του

Αν και η έννοια του ζωτικού χώρου έχει συνδεθεί με τη ναζιστική Γερμανία και την αντίστοιχη  θεωρία που εφάρμοσε για την κατάληψη εδαφών, εκτός των δικών της συνόρων, είναι μια έννοια άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιβίωση του ατόμου και των λαών.


Η οικονομική και πολιτική θεωρία του ζωτικού χώρου εμφανίσθηκε και έλαβε μεγάλη έκταση κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου στη Γερμανία και απετέλεσε τη δογματική βάση του Εθνικοσοσιαλιστικού κινήματος του Χίτλερ και πάνω στην ίδια ακριβώς επεκτατική χρήση της, έχουμε τις βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας, όπως έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς από τον Νταβούτογλου, τον ίδιο τον Ερντογάν και άλλους αξιωματούχους, κάτι που οι υποτιθέμενοι «προοδευτικοί» και  σύγχρονοι επίγονοι του Γκαίμπελς επιμελώς ξεχνούν να αναφέρουν. *(1Α) κ *(1Β)

Και γράφω υποτιθέμενοι, καθώς πολλά είναι τα σενάρια με σημείο εκκίνησης ύποπτους οργανισμούς, ιδρύματα και υπηρεσίες (μεταξύ αυτών και της ΜΙΤ) που φυσικά εμφανίζονται με «ανθρωπιστικό», «αντιρατσιστικό» ή άλλο προσωπείο, στη χώρα που έχει παράδοση στην αφέλεια, ήδη απ’ την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με τον καταγεγραμμένο ιστορικά περσικό πρακτορισμό. *(1Γ)

Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, ένας λαός δικαιούται να επεκταθεί σε εδάφη, που αναγκαιούν σ΄ αυτόν, προκειμένου να ικανοποιηθούν δημογραφικές και οι εξ αυτών παραγόμενες οικονομικές ανάγκες του. Οι δημογραφικοί αυτοί λόγοι θεμελιώνονται επί της έννοιας πάντοτε του φυσικού δικαιώματος ενός λαού να μη στερείται του αναγκαίου γι αυτόν εδαφικού χώρου, άνευ της ικανοποίησης του οποίου εγκυμονείται ο κίνδυνος να υποστεί τις ολέθριες συνέπειες του υπερπληθυσμού. Από οικονομικής πλευράς η επιζητούμενη επέκταση αυτή δικαιολογείται από την ιδέα του να επιτευχθεί τουλάχιστον αυτάρκεια ως προς τα κυριότερα οικονομικά αγαθά και τις πρώτες ύλες. *(1)

Αυτή ήταν η επεκτατική χρήση της έννοιας «ζωτικός χώρος» ενός λαού σε βάρος άλλων, γεγονός που όμως δεν αναιρεί την αξία και την σημασία του ζωτικού χώρου για την ανάπτυξη του ατόμου και των λαών.

Η δυνατότητα ενός λαού να μπορεί να αναπτυχθεί και να καλύψει τις ανάγκες του μέσα στα πλαίσια της επικράτειάς του, εκτός των άλλων εξαρτάται και από την γεννητικότητα. «Οι περισσότεροι από εμάς θεωρούν ότι, όταν πριν από 40.000 χρόνια ο πληθυσμός ολόκληρης της Γης ήταν 500.000 άτομα, επομένως δεν υπήρχε καμία απειλή υπερπληθυσμού. Κι όμως, για να τραφεί μια ομάδα ανθρώπων με τα θηράματα που έπιαναν οι κυνηγοί, χρειάζονταν κατά μέσο όρο ζωτικό χώρο 10 έως 25 τετραγωνικών χιλιομέτρων ανά άτομο. Έτσι, όταν μια ομάδα κυνηγών – τροφοσυλλεκτών ξεπερνούσε τα 25 έως 50 άτομα, βρισκόταν εκτεθειμένη σε σοβαρούς κινδύνους όσον αφορά τον ανεφοδιασμό της σε τρόφιμα. Ο υπερπληθυσμός είναι μια έννοια μεταβλητής γεωμετρίας, η οποία συνδέεται στενά με το ζήτημα των διαθέσιμων πόρων. Όμως, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αντιληπτή από τον πολύ κόσμο ταυτίζεται με την εικόνα ανθρώπων στριμωγμένων σαν σαρδέλες σε έναν περιορισμένο χώρο.» *(2)

 

Σήμερα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι, η έννοια του ζωτικού χώρου έχει λόγο ύπαρξης στο σπίτι, τη δουλειά, τις σπουδές και τη συναισθηματική μας ζωή. *(3)

Όπως αναφέρουν οι νομικοί «Η προστασία του περιβάλλοντος δεν πρέπει να αποτελεί και δεν αποτελεί αποκλειστικά σκοπό κρατικής δράσης. Αντίθετα, καθένας μας πρέπει να έχει το νόμιμο δικαίωμα αλλά και την ηθική υποχρέωση να προστατεύει από περιβαλλοντικής άποψης τον ζωτικό χώρο, στον οποίο ζει.»*(4)

«Ο όρος περιβάλλον χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει τον υπό ευρεία έννοια ζωτικό χώρο του ανθρώπου, το σύνολο των απειράριθμων αγαθών και στοιχείων που είναι απαραίτητα για την επιβίωση, τη διατήρηση της υγείας του, την ποιότητα της ζωής και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.

Η νομική έννοια του περιβάλλοντος νοείται σε σχέση με τον άνθρωπο ο οποίος είναι ο τελικός αποδέκτης των κανόνων δικαίου. Στην ελληνική έννομη τάξη δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός του περιβάλλοντος. Στο Σύνταγμα βεβαίως δεν περιλαμβάνεται ορισμός του περιβάλλοντος ωστόσο στη νομοθεσία ο προσδιορισμός του γίνεται με αρκετή σαφήνεια. Το άρθρο 2 παρ. 1 του νόμου-πλαίσιο (ν.1650/1986) ορίζει το περιβάλλον ως «το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων και στοιχείων, που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες».

Το περιβάλλον διακρίνεται σε φυσικό ή πρωτογενές, που σχηματίζεται από τα φυσικά αγαθά, το νερό, τη θάλασσα, τον αέρα, τη χλωρίδα, την πανίδα και γενικά ό,τι έχει δημιουργηθεί χωρίς την παρέμβασή του ανθρώπου και σε τεχνητό ή δευτερογενές που σχηματίζεται από ανθρώπινα δημιουργήματα. Το δευτερογενές διακρίνεται σε οικιστικό και πολιτιστικό.» *(5)



Παραπομπές :

(1A) : Στρατηγικό βάθος, ζωτικός χώρος και γενοκτονίες

(1Β) : Δήλωση Ερντογάν για ζωτικό χώρο κεμαλιστών - στο 3ο σχόλιο

(1Γ) : Πως αλλοιώς θα ονομάσουμε τους χρηματισμούς αξιωματούχων της εποχής εκείνης,
          υπέρ συμφερόντων άλλων χωρών ;
           Το Γεωπολιτικό πλαίσιο της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου
          (όπως συνοπτικά περιγράφεται, ειδικά στις τελευταίες παραγράφους)
           Επίσης, για τον ύποπτο κι ελεγχόμενο ρόλο των ΜΚΟ

(1)    Με πληροφορίες από  wikipedia και λεπτομερέστερα από το
Κλασσικές γεωπολιτικές θεωρίες
Στη Γερμανία αναπτύχθηκε μετά το 1917 και αργότερα [... ο Haushofer, ιδρυτής της ναζιστικής γεωπολιτικής και καθηγητής ενός εκ των επιφανέστερων ηγετών των ναζί, του Rudolf Hess, προσδιόρισε τη γεωπολιτική ως έναν επιστημονικό κλάδο που περικλείει όλες τις φυσικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Έτσι, από τη μία, με τη θεωρία του ζωτικού χώρου (Lebensraum) που ανέπτυξε επιδίωξε να θέσει τον ναζισμό σε μια βάση επιστημονικής νομιμότητας...]




(2)   : Πόσο υπερβολικά μεγάλος είναι ο πληθυσμός του πλανήτη ;

(3)   : Εσείς, πόσο ζωτικό χώρο έχετε ;

(4)   : Η προστασία του περιβάλλοντος στο ιδιωτικό δίκαιο

(5)   : Η προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος

Γιάννης Μ.