Του Γιώργου Δημητρακόπουλου *
Οι επικείμενες ευρωεκλογές επιφυλάσσουν εκπλήξεις. Ηδη διαπιστώνεται μια σημαντική άνοδος των ευρωσκεπτικιστών -υπολογίζεται στο 28%
Η απόφαση της κυβέρνησης για την
εκλογή των ευρωβουλευτών με σταυρό και όχι πλέον με λίστα, όπως συνέβαινε στο
παρελθόν, είναι στην ουσία το πρώτο σημαντικό βήμα για την είσοδο στην τελική
ευθεία για τις ευρωεκλογές.
Η απόφαση αυτή είναι σωστή, γιατί, όπως είναι γνωστό, ο σταυρός πέρα και πάνω από όλα δημιουργεί μια ευθεία σχέση ανάμεσα στους πολίτες και τους ευρωβουλευτές, σχέση που στο παρελθόν είτε δεν υπήρχε είτε δεν είχε συντεταγμένη μορφή, αλλά που στη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα είναι απαραίτητη.
Επίσης, η νέα αυτή αντίληψη, σε συνδυασμό και με τα μεγάλα θέματα που συνθέτουν την ατζέντα αυτών των ευρωεκλογών, «διευκολύνει» περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν την παρουσία νέων σχηματισμών αλλά και ανεξάρτητων υποψηφιοτήτων. Σχετικά με τις περιπτώσεις αυτές υπάρχουν αρκετά προηγούμενα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπάρχει η πτέρυγα των Μη Εγγεγραμένων Βουλευτών, που είναι συνήθως είτε ανεξάρτητοι ευρωβουλευτές είτε βουλευτές που ανήκουν μεν σε κόμμα ή κίνηση στη χώρα τους αλλά ο αριθμός τους δεν είναι, με βάση τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρκετός ώστε να σχηματίσουν αυτοδύναμη πολιτική ομάδα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ο πιο φιλελεύθερος και δημοκρατικός θεσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο δε διευρύνονται οι αρμοδιότητές του, τόσο ο ρόλος του γίνεται περισσότερο αποφασιστικός και αναγνωρίσιμος. Βέβαια, οι επικείμενες ευρωεκλογές επιφυλάσσουν εκπλήξεις. Ηδη διαπιστώνεται μια σημαντική άνοδος των ευρωσκεπτικιστών -υπολογίζεται στο 28%-, αποτέλεσμα που, αν επισημοποιηθεί από τις κάλπες, θα δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα. Και τούτο γιατί στο χώρο των ευρωσκεπτικιστών περιλαμβάνονται πλέον αρκετές διαφορετικές δυνάμεις, σε ορισμένες περιπτώσεις με ενδιαφέρουσες προτάσεις για τα θέματα που συγκινούν τους Ευρωπαίους πολίτες, και όχι μόνο η ευρωπαϊκή άκρα δεξιά, όπως συνήθως πιστεύεται.
Έτσι, φαίνεται ότι η νέα σύνθεση που θα προκύψει από τα αποτελέσματα των φετινών ευρωεκλογών μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα πραγματικότητα, έναν επαναπροσδιορισμό της σύνθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, γεγονός που θα επηρεάσει σημαντικά τις ευρύτερες πολιτικές του θέσεις και την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.
Οι προβληματισμοί αναπτύσσονται περισσότερο στους κόλπους των παραδοσιακών ευρωπαϊκών σχηματισμών, κυρίως γιατί φέρουν ευθύνη για τους μέχρι σήμερα τρόπους αντιμετώπισης των θεμάτων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη αλλά και γιατί φοβούνται ότι η «νέα πραγματικότητα», μετά τις εκλογές, μπορεί να δυσχεράνει τη διαμόρφωση των απαραίτητων, λόγω της δομής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συναινέσεων, προκειμένου να ληφθεί η κάθε απόφαση. Τα πιο σημαντικά θέματα στο πλαίσιο αυτά είναι:
1 Η στρατηγική για την έξοδο από την κρίση, θέμα που απασχολεί τη μεγάλη και θιγόμενη πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών, εκτείνεται πέρα από τα όρια της Ε.Ε. και αφορά και τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και το ΔΝΤ. Το κύριο ζήτημα εδώ αφορά στην ακολουθητέα πολιτική, ώστε να επιτευχθεί η έξοδος από την κρίση.
Οπως φαίνεται, σημαντικός αριθμός Ευρωπαίων πολιτών σε όλες τις χώρες-μέλη αντιτίθεται στις πολιτικές λιτότητας που μέχρι σήμερα ακολουθήθηκαν διότι οι πολιτικές αυτές είχαν αποτέλεσμα πολλές κοινωνικές ομάδες να οδηγηθούν στην εξαθλίωση με όλες τις συνέπειες που η εξέλιξη αυτή είχε και συνεχίζει να έχει, και απαιτεί αλλαγή πολιτικής με κύριο στόχο να δοθεί η απαραίτητη σημασία και προσοχή στην ανάπτυξη.
Το μέλλον της τρόικας, θεσμού που απωθεί τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών αφού είναι το εκτελεστικό όργανο που παρακολουθεί την εφαρμογή των πολιτικών που έχουν συμφωνηθεί αλλά και που στη διαδικασία αυτή έχει διαπράξει και ασυγχώρητα λάθη, έρχεται δεύτερο. Βέβαια, η αντικατάστασή της με άλλον, αμιγώς ευρωπαϊκό θεσμό, όπως δήλωσε στην Αθήνα ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλος της ειδικής ερευνητικής επιτροπής για τη δραστηριότητα της τρόικας στις χώρες του Νότου, Otmar Karas, είναι θέμα που προϋποθέτει θεσμικές μεταρρυθμίσεις, με τις προβλεπόμενες φυσικά διαδικασίες.
2 Η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της ανεργίας, κυρίως των νέων, είναι φυσικά συνδεδεμένη με την ακολουθητέα πολιτική για την έξοδο από την κρίση. Είναι σαφές ότι όσο το κέντρο βάρους παραμένει στον έλεγχο και τη σταθεροποίηση, όσο δεν γίνεται κυριαρχικό στοιχείο η ανάπτυξη τόσο το σοβαρό αυτό κοινωνικό ζήτημα θα παραμένει στην ουσία άλυτο. Και η απογοήτευση από τη λανθασμένη αυτή λογική θα αποτυπωθεί στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
3 Το μεταναστευτικό και ειδικότερα η παράνομη μετανάστευση έχει αποδειχθεί ότι θα αντιμετωπίζονται καλύτερα όταν θα υπάρξει μια νέα σφαιρική πανευρωπαϊκή πολιτική και όχι απλώς αναθεωρήσεις ήδη υπαρχουσών πολιτικών. Οπως είναι γνωστό, το θέμα αυτό απασχολεί πολύ όλες τις κοινωνίες των χωρών-μελών, ιδιαίτερα μάλιστα αφού έχει πολλές σημαντικές πολιτικές και κοινωνικές πτυχές.
Η αποσπασματική αντιμετώπισή του και τα κενά που αυτή δημιουργεί, έχουν, για αρκετές χώρες-μέλη, αρκετά σοβαρές συνέπειες, ενώ προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις. Και οι αντιδράσεις αυτές θα αποτυπωθούν στα αποτελέσματα των εκλογών.
4 Τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και η σχέση τους με τη δημόσια υγεία απασχολούν πολύ σοβαρά το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών. Είναι αλήθεια ότι στον τομέα αυτό η Ε.Ε. έχει να καταδείξει σημαντικό έργο, σε σχέση με άλλες χώρες. Ομως οι απειλές εναντίον του περιβάλλοντος δεν έχουν εκλείψει. Οπως δεν έχουν εκλείψει και οι δραστηριότητες οργανωμένων συμφερόντων, που με μοναδικό στόχο τα κέρδη τους παραβιάζουν την πράγματι εκτεταμένη Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.
Πέρα από το συνεχή και αυστηρό έλεγχο της τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, οι Ευρωπαίοι πολίτες θα ήθελαν να δουν στο άμεσο μέλλον πολιτικές και αποφάσεις που θα αντιμετωπίζουν και ειδικές περιπτώσεις, όπως προστασία του περιβάλλοντος από προβλήματα που είναι αποτελέσματα φυσικών καταστροφών (βλ. σεισμός στην Ιαπωνία και διαρροή πυρηνικής ενέργειας) ή συρράξεων (βλ. μόλυνση Μεσογείου από την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας, θέμα που αν είχε υιοθετηθεί η ευρωπαϊκή ΑΟΖ μάλλον δεν θα υφίστατο).
5 Μετά τις πράγματι συγκλονιστικές αποκαλύψεις Σνόουντεν για τις παρακολουθήσεις των τηλεφώνων και των διαδικτυακών επαφών, ο σεβασμός των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων έγινε και για τους Ευρωπαίους πολίτες ακόμη μία φορά κομβικό ζήτημα. Στο παρελθόν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχαν απασχολήσει σοβαρά αντίστοιχα θέματα όπως τα στοιχεία που ζητούσαν οι αεροπορικές εταιρείες (ΡΝΑ), το σύστημα παρακολούθησης ECHELON, οι παράνομες πτήσεις αεροσκαφών της CIA και το Guandanamo. Είναι βέβαιο ότι οι θέσεις για τα ζητήματα αυτά θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στις ευρωεκλογές.
6 Τα γεγονότα στην Ουκρανία και η συνεχιζόμενη κρίση στη Συρία, χώρες στρατηγικής σημασίας για την Ε.Ε. και όχι μόνο, επαναφέρουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τις εξωτερικές σχέσεις και την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε., και ειδικότερα τη συζήτηση σχετικά με την αποτελεσματικότητά της, όταν είναι σε όλους γνωστό ότι για την πολιτική αυτή προβλέπονται αρκετά σημαντικά ποσά στον ετήσιο κοινοτικό προϋπολογισμό. Πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι παρά τα μέσα που ώς σήμερα έχουν διατεθεί για τους σκοπούς της πολιτικής αυτής, τα αποτελέσματά της ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την επίλυση διαφορών (Βλ. Κυπριακό, ελληνο-τουρκικές σχέσεις) είτε δεν ήταν τα αναμενόμενα είτε ήταν σε λάθος κατεύθυνση. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις διαπιστώθηκαν και απαράδεκτα σκάνδαλα (βλ. υποθέσεις που οδήγησαν σε παραίτηση την Επιτροπή Santer).
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων πολιτών προσβλέπει σε αλλαγές πολιτικής και επαναπροσδιορισμούς που θα οδηγούν σε μια άλλη Ευρώπη, με πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Είναι βέβαιο ότι στις εκλογές θα δείξει την επιθυμία της αυτή. Αυτό που μένει να φανεί είναι ποιοι θα ανταποκριθούν καλύτερα σε αυτήν την πρόκληση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου