Η κρίση των αριθμών και η διάσωση των ανθρώπων

Καθώς βαδίζουμε στον έκτο χρόνο της κρίσης και τον τέταρτο εντός μνημονίου, τα αποτελέσματα, είναι λίγο πολύ σε όλους γνωστά.  Οι αρχικές προβλέψεις των «ειδικών», για ανάκαμψη, μέχρι στιγμής απέτυχαν παταγωδώς , η ανεργία έχει πιάσει κόκκινο και το επίπεδο φτώχειας είναι από τα μεγαλύτερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μόνο.

Το μεγαλύτερο όμως κακό δεν είναι ότι συμβαίνει αυτή τη στιγμή, αλλά η έλλειψη θετικής προοπτικής *(1)  για τα επόμενα χρόνια. Δεν υπάρχει χειρότερο απ’ το να στερείται ένας λαός του δικαιώματος στο όνειρο και στην ελπίδα. Δεν υπάρχει χειρότερο για έναν λαό που έχει παρόν χωρίς μέλλον  και αυτό κατάφερε, δυστυχώς, το προϋπάρχον πολιτικό προσωπικό της χώρας.


Παραδείγματα χωρών που ξεπέρασαν με επιτυχία ανάλογες κρίσεις υπάρχουν , Φιλανδία, Ισλανδία κ.ά.   Αναμφίβολα οι συνθήκες σε αυτές τις χώρες ήσαν διαφορετικές και φυσικά … οι κρίσεις δεν ξεπεράστηκαν ανώδυνα.

Στη Φιλανδία  «τα οικονομικά και δημοσιονομικά μέτρα που πάρθηκαν επιγραμματικά είναι τα εξής: Η Τράπεζα της Φινλανδίας διατάχθηκε να εγκαταλείψει τις σταθερές τιμές ισοτιμίας του νομίσματος. Η κυβέρνηση είχε τον πλήρη έλεγχο της χρηματοπιστωτικής πολιτικής των τραπεζών. Το φινλανδικό νόμισμα υποτιμήθηκε κατά 40%. Τα επιτόκια μειώθηκαν σε μία ημέρα στο 1/3 (!) και από 15% έπεσαν στο 5%. Τα μέτρα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση των εξαγωγών. Η μείωση των επιτοκίων συρρίκνωσε και τις αποταμιεύσεις, με αποτέλεσμα την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Οι περιττές δημόσιες δαπάνες μηδενίστηκαν. Η κυβέρνηση πήρε τον έλεγχο των αποταμιευτικών τραπεζών που χρεοκόπησαν με ένα κόστος που έφτασε τα 6 δισ. ευρώ (7% του ΑΕΠ το 1994). Τα προβληματικά τους δάνεια συγκεντρώθηκαν σε μια ξεχωριστή εταιρεία εκκαθάρισης και οι επικεφαλής των χρεοκοπημένων τραπεζών οδηγήθηκαν στο δικαστήριο. Το υγιές μέρος των τραπεζών αυτών πουλήθηκε σε άλλες τράπεζες. Η τραπεζική κρίση ξεπεράστηκε κυρίως μέσω των χαμηλών επιτοκίων. Στη συνέχεια, οι δύο μεγαλύτερες εμπορικές τράπεζες της χώρας ενώθηκαν για να συγχωνευτούν αργότερα και με τη μεγαλύτερη σουηδική τράπεζα, δημιουργώντας μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη.» *(2)

Στην Ισλανδία  «χιλιάδες άτομα που είχαν υποθήκες σε ξένα νομίσματα όταν η ισλανδική κορόνα ήταν ισχυρή, ξαφνικά βρέθηκαν με υποτιμημένες περιουσίες  την ώρα που όφειλαν πολύ περισσότερα χρήματα.  Η κατάρρευση των σημαντικότερων τραπεζών της Ισλανδίας το 2008 «γονάτισε» τα δημόσια ταμεία και προκάλεσε την ισχυρότερη οικονομική ρήξη που είχε δει η Ευρώπη μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο. Η ισλανδική κορόνα έπεσε κατά 50% σε σχέση με όλα τα σημαντικά νομίσματα, η ανεργία που μέχρι τότε ήταν ανήκουστο φαινόμενο έφτασε αστραπιαία το 10% και οι καταθέσεις έκαναν «φτερά» στο εξωτερικό με ανησυχητικούς ρυθμούς.» *(3)

 

Η ανάκαμψη

Χρειάστηκαν κοντά πέντε χρόνια στην Φιλανδία να ανακάμψει οικονομικά «Αυτό όμως που είναι αξιοσημείωτο και μοιάζει με θαύμα είναι η τεράστια προσπάθεια για διαχείριση της κρίσης και για ανάκαμψη που τελικά οδήγησε στο αποκαλούμενο φινλανδικό θαύμα. Το 1995 η Φινλανδία έγινε πλήρες μέλος της Ε.Ε. και το 1997 η δημοσιονομική κατάσταση στη Φινλανδία πληρούσε όλα τα κριτήρια ένταξης στο ευρώ. Η φινλανδική οικονομία έφτασε να είναι πρώτη παγκοσμίως σε ανταγωνιστικότητα και στο τέλος του 2000 έκανε ρεκόρ πλεονάσματος στον προϋπολογισμό της.»*(4)

Η Ισλανδία  «τέσσερα χρόνια μετά, το 2012, άρχισε να δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Η ανεργία μειώνεται, η ανάπτυξη βρίσκεται περίπου στο 2,5%.  Ωστόσο για να γίνει αυτό, μπήκαν σε εφαρμογή ανορθόδοξοι χειρισμοί, τελείως διαφορετικοί από αυτούς που επιβάλλει η Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ. σε  χώρες της ευρωζώνης που πλήττονται από την κρίση. Χειρισμοί  που πολλές φορές έφεραν τη χώρα αντιμέτωπη με τη Διεθνή Κοινότητα και τις αγορές. Πλέον ακόμα και το Δ.Ν.Τ. παραδέχεται πως η διαφορετική διαχείριση της κρίσης από τους Ισλανδούς έφερε καρπούς. *(5)

Και στις δυο περιπτώσεις διακρίνουμε κοινά στοιχεία όπως και διαφορές. Τα κοινά  σημεία είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι πολιτικοί τους έδρασαν με εθνικό  σχεδιασμό, επενδύοντας στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα των χωρών και των πολιτών τους.

«Η οικονομία δεν είναι απλώς η ηχώ των τραπεζών. Είναι μια κοινωνία ανθρώπων. Αν δεν νιώθουν δυνατοί, δεν έχει σημασία τι φορολογικά μέτρα θα πάρεις. Αυτό φάνηκε μέσω δημοψηφίσματος. Σε κάθε Ισλανδό δόθηκε μία ψήφος και έλαβε μια αίσθηση ότι αξίζει σαν άτομο. Αυτό έκανε πιο ισχυρή την κοινωνία, αυτό το δημοκρατικό πράγμα έδωσε δύναμη στο λαό» *(6)

 

Η Ελληνική περίπτωση

Αυτό που πλέον απαιτείται στην δική μας περίπτωση είναι η χάραξη Ελληνικής Εθνικής Στρατηγικής για έξοδο από την κρίση, εντός ή εκτός ευρώ και ενημέρωση της κοινής γνώμης για τους κινδύνους ανά περίπτωση.

«Είναι επιτακτική ανάγκη να γνωρίζουν οι Έλληνες πολίτες ποιες επιλογές υπάρχουν και τους κινδύνους που συνοδεύουν κάθε μια από αυτές. Αλλά δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι παγιδευμένοι στην ιδέα του φόβου της χρεοκοπίας όταν η χώρα έχει ήδη χρεοκοπήσει».*(7)

 Το προϋπάρχον πολιτικό προσωπικό που μας οδήγησε σε αυτή την  κρίση έχει δύο επιλογές. Είτε ν’ αλλάξει πολιτική, έστω και τώρα,  χαράσσοντας μια Εθνική Αντιπρόταση *(8)  που θα αντικαταστήσει τα μνημόνια, είτε να διαλυθεί με κρότο, στην κατηφόρα που οδηγά την κοινωνία.

 

 Γιάννης Μ.           

  

 

   Παραπομπές :

*(1)  "Φρικτό το μέλλον για Ελλάδα και Κύπρο"

*(2)  Η φινλανδική οικονομική κρίση του 1990 και η σημερινή κρίση στην Ελλάδα

*(3)  Πώς ξεπέρασε η Ισλανδία την οικονομική κρίση
 
*(4)   Η φινλανδική οικονομική κρίση του 1990 και η σημερινή κρίση στην Ελλάδα
 
*(5)   Μαθήματα από τους Βίκινγκς
 
*(6)  Πώς ξεπέρασε η Ισλανδία την οικονομική κρίση
 
*(7)  "Φρικτό το μέλλον για Ελλάδα και Κύπρο"

*(8)   Εθνική Αντιπρόταση   ( ή άλλη ανάλογη )